Crkvene rijetkosti
Rijetkosti odgovara pridjev „rijedak“, koji u rječniku ima različna značenja. Biram jedno: rijetko je ono što ima malu gustoću i postojanost. Premda se isto tako odnosi na izvanredne i čudnovate stvari. Želim reći: rijetkost je da je Papa Argentinac, ali je i činjenica da mu više od desetljeća nije bilo stalo posjetiti svoju domovinu podrijetla. Čim su izabrani Ivan Pavao II. (Wojtyła) i Benedikt XVI. (Ratzinger) prvo putovanje na koje su krenuli odvelo ih je u njihove zemlje, Poljsku i Njemačku. Pročitao sam u La Prensi, dnevnom listu iz Buenos Airesa: „Franjo otkriva da bi želio doći u studenom ili početkom 2025. godine.“ Pod tim naslovom novine pišu kako je Papa „komentirao da kani putovati u Argentinu ili potkraj studenoga ili početkom 2025. godine“. Po onoj staroj poslovici „misli krivo i bit ćeš u pravu“, usudim se pomisliti kako on ne će doći, a navodim i razlog: on zna da mu to ne bi prošlo baš najbolje. Možda griješim, naravno, ali ovo moje mišljenje odgovara poznavanju Jorgea Bergoglia koje traje 46 godina.
Franjino papinstvo puno je rijetkosti. U ovoj ću bilješci skrenuti pozornost na jednu od njih. Msgr. Gabriel Mestre bio je mardelplatanski biskup, kasnije promaknut za laplatanskoga nadbiskupa metropolita, gdje je ostao nepunih osam i pol mjeseci. Izmišljaj, koji je uobičajen u rimskim visinama, sveden je na vijest: „Sveti je Otac prihvatio odrjeku od pastirskoga upravljanja Laplatanskom nadbiskupijom, koju je podnijela Njegova Prečasna Preuzvišenost msgr. Gabriel Antonio Mestre.“ Nisu dane nikakve druge potankosti. Istina je da je Papa od njega zatražio ostavku; grubo rečeno: otpustio ga je.
Ta je vijest rastužila laplatanske svećenike, koji su pet godina strpljivo podnosili Víctora Manuela Fernándeza, papina prijatelja, sada kardinala koji je zauzeo službu koju je godinama obavljao vrstan teolog Joseph Ratzinger, koji je postao Benedikt XVI. Za nešto više od osam mjeseci, Mestre se pokazao kao nadbiskup koji je namjeravao poduzeti ono što Fernández nije učinio. Znam o čemu govorim: dva sam desetljeća bio laplatanski nadbiskup. Pogled koji pružam na slučaj nije samo crkveni, nego i politički.
Monsinjor Mestre u vrlo iskrenom i srdačnom pismu govori o prilikama, rijetkosti koja ga je učinila žrtvom: „U Vječnome Gradu nakon suočavanja s nekim drukčijim poimanjima onoga što se dogodilo u Mardelplatanskoj biskupiji od studenoga 2023. do sada, papa Franjo me zamolio da se povučem s laplatanske stolice. S dubokim mirom i potpunom ispravnošću savjesti pred Bogom o tome kako sam postupio, vjerujući da nas Istina oslobađa (usp. Ivan 8, 32) te sa sinovskom i bogoslovnom poslušnošću Svetomu Otcu, odmah sam napisao svoju odrjeku, koja je prihvaćena i objavljena danas (27. svibnja 2024.).“ Čudno ili rijetko jest to što je očito odvojen od Nadbiskupije zbog onoga što se dogodilo u Mar del Plati dok je Mestre tamo bio biskup. Jesu li onda pogriješili što su ga promaknuli? Rimsko prikrivanje, koje ima duboko korijenje, sada poprima isusovačke navike. Ta lažna obzirnost dovodi do ishitrene sumnje, koja obično ima dvogubi sadržaj: financijske ili seksualne probleme. Godilo bi mi znati je li kardinal Fernández, koji je, kao što rekoh, Prvosvećenikov prijatelj, imao ikakve veze s ovom ludom stvari. Biskupi su nasljednici apostola, s njima se ne može postupati kao sa školskom djecom. „Istina nas oslobađa“, ima pravo sada već bivši nadbiskup. Rim se poargentinio, na nesreću Argentinaca, i zamagljuje slobodu koja je Božji dar.
Drugom sam prilikom spomenuo odnos između Petra i Pavla; sinovska poslušnost zahtijeva očinstvo koje je iskreno i poštuje bratstvo. Pavao je priznao Petrov ugled, ali je zauzvrat prepoznao jedinstveni poziv koji je Apostol naroda primio od Uskrsloga. To je ovdje u pitanju, a ne krinka „sinodnosti“ o kojoj se toliko govori. Svećenici i drugi vjernici La Plate zavrjeđuju objašnjenje. Monsinjor Mestre iskreno je rekao: „Boli me što odlazim, boli me što vas ostavljam kao pastira ove partikularne Crkve koja hodočasti u La Plati, ali siguran sam da Bog ima puno bolje naume koje danas ne mogu dovršiti odgonetnuti. Uzdam se u Gospodina jer Krist je naš mir (Efežanima 2, 14).“ Vrlo prikladne riječi; Bog koji dopušta zlo ima naume koji nas neizmjerno nadilaze. Rijetkosti se uklapaju u te naume.
Podsjetimo, msgr. Gabriel Mestre biskup je od 2017. godine; bibličar i nastavnik, dobro pripremljen za providnosnu zadaću u kojoj mitra iznutra ima trnov vijenac. Bio bi velik nadbiskup. Bilježim da njegovo biskupsko geslo glasi: „Isukrst je naš mir“. Dao nam je dobar primjer spokojno prihvativši samovoljnost. Ali ne vjerujem da tvorci rijetkosti mogu uživati u tom spokoju.
U Buenos Airesu u subotu 1. lipnja 2024.
Spomen svetoga Justina, mučenika
+ Hector Aguer
laplatanski nadbiskup emeritus
Rarezas eclesiásticas
El adjetivo que corresponde es “raro”, que tiene en el diccionario varias acepciones; elijo una: raro es lo que tiene poca densidad y consistencia. Aunque también se refiere a cosas extraordinarias y extravagantes. Quiero decir: es una rareza que el Papa sea argentino, lo es también el hecho que en más de una década no haya tenido la inquietud de visitar su patria de origen. Juan Pablo II (Wojtyla) y Benedicto XVI (Ratzinger) en cuanto fueron elegidos, el primer viaje que realizaron los llevó a su tierra, respectivamente, Polonia y Alemania. Leo en “La Prensa”, diario de Buenos Aires: “Reveló Francisco que le gustaría venir en noviembre o a principio de 2025”. Bajo este título, el matutino dice que el Papa “comentó que está en sus planes viajar a la Argentina ya sea a fines de noviembre o a comienzos de 2025”. De acuerdo con el viejo refrán “piensa mal y acertarás”, me atrevo a pensar que no va a venir, y esbozo una razón: él sabe que no le va a ir muy bien. Puedo equivocarme, naturalmente, pero esta opinión mía responde a un conocimiento de Jorge Bergoglio que tiene 46 años.
El pontificado de Francisco está lleno de rarezas. En esta nota llamaré la atención sobre una de ellas. Monseñor Gabriel Mestre fue Obispo de Mar del Plata, promovido luego al Arzobispado Metropolitano de La Plata, donde duró ocho meses y medio. La ficción, que es habitual en las alturas romanas, se reduce a una noticia: “El Santo Padre ha aceptado la renuncia al gobierno pastoral de la Arquidiócesis Metropolitana de La Plata, presentada por Su Excelencia Reverendísima, Monseñor Gabriel Antonio Mestre”. No se dieron más detalles. La verdad es que el Papa le pidió la renuncia; dicho groseramente: lo echó.
Esta noticia causó pena a los sacerdotes platenses, que habían sobrellevado con paciencia el quinquenio de Víctor Manuel Fernández, amigo del Papa, ahora Cardenal y que ocupa el sitio que durante muchos años ejerció el eximio teólogo Joseph Ratzinger, luego Benedicto XVI. En poco más de ocho meses, Mestre se perfilaba como un Arzobispo que iba a emprender lo que Fernández no hizo. Sé de lo que hablo: durante dos décadas fui Arzobispo de La Plata. La mirada que arrojo sobre el caso, no es solamente eclesiástica, sino también política.
Monseñor Mestre, en una carta muy sincera y sentida, cuenta la situación, la rareza que lo ha victimizado: “En la Ciudad Eterna, después de confrontar algunas percepciones distintas con lo acontecido en la Diócesis de Mar del Plata desde noviembre de 2023 hasta la actualidad, el Papa Francisco me pidió la renuncia a la sede platense. Con profunda paz y total rectitud de conciencia ante Dio por cómo obré, confiando en que la Verdad nos hace libres (cf. Jn 8, 32) y con obediencia filial y teologal al Santo Padre, inmediatamente redacté mi renuncia, que fue aceptada y hecha pública el día de hoy (27 de mayo de 2024)”. Lo extraño o raro es que al parecer se lo separa del Arzobispado por lo sucedido en Mar del Plata cuando Mestre era el Obispo. ¿Se equivocaron, entonces, al promoverlo? El disimulo romano, que tiene hondas raíces, ahora suma los hábitos jesuíticos. Esta falsa discreción da lugar a la sospecha apresurada, que por lo general tiene dos materias: problemas financieros o sexuales. Me gustaría saber si el Cardenal Fernández, que como dije es amigo del Pontífice, ha tenido algo que ver en este asunto disparatado. Los obispos son Sucesores de los Apóstoles, no se los puede tratar como a chicos de colegio. “La Verdad nos hace libres”; tiene razón el ahora ex Arzobispo. Roma se ha argentinizado, para desgracia de los argentinos, y ofusca la libertad, que es un don de Dios.
En otra oportunidad, mencioné la relación entre Pedro y Pablo; la obediencia filial requiere una paternidad que se muestre sincera y respete la fraternidad. Pablo reconoció la autoridad de Pedro pero éste, a su vez, reconoció la vocación singular que el Apóstol de las naciones recibió del Resucitado. Aquí está la cuestión, y no en el disfraz de la tan mentada “sinodalidad”. Los sacerdotes y los demás fieles de La Plata merecen una explicación. Monseñor Mestre ha dicho sentidamente: “Me duele partir, me duele dejarlos como pastor de esta Iglesia particular que peregrina en La Plata, pero estoy seguro de que Dios tiene planes mucho mejores que hoy no puedo terminar de descifrar. ¡Confío en el Señor porque Cristo es nuestra Paz (Ef 2, 14)! Palabras muy justas; Dios, que permite el mal, tiene planes que nos superan inmensamente. En esos planes caben las rarezas.
Recordemos que Monseñor Gabriel Mestre es Obispo desde 2017; biblista y profesor, bien preparado para la tarea Providencial en que la mitra lleva por dentro un corona de espinas. Hubiera sido un gran Arzobispo. Hago notar que su lema episcopal reza “Jesucristo es nuestra Paz”. Nos ha dado un buen ejemplo al aceptar en paz la arbitrariedad. Pero los autores de las rarezas no creo que puedan disfrutar de esa Paz.
Buenos Aires, sábado 1º de junio de 2024.
Memoria de San Justino, mártir
+ Héctor Aguer
Arzobispo Emérito de La Plata
Miembro de Número de la Academia Nacional de Ciencias Morales y Políticas
