Neobičan otkaz
Idem se opet pozabaviti slučajem msgr. Gabriela Mestrea, prolaznoga laplatanskoga nadbiskupa. U samo osam i pol mjeseci privukao je pozornost mjesnoga svećenstva, konačno oslobođena progoniteljske ideologije „Tucha“ Fernándeza. Uzimajući u obzir žalosnu činjenicu franjističkoga zahtjeva za odrjekom msgr. Mestrea, bilo bi prikladno da se laplatansko svećenstvo javno očituje, razborito i bez straha. Ne vjerujem da bi biskup Bochatey u svojoj privremenoj službi reagirao protiv primjene kvalificirane demokracije[1] koja na kraju krajeva odgovara obrnutopiramidalnoj ekleziologiji pape Bergoglia.
Držim da se u ovom slučaju može poslužiti starom izrjekom: „Misli na najgore i pogodit ćeš“. Mislim stoga na odgovornost kardinala Fernándeza, tako bliska Vrhovnomu svećeniku, u otpuštanju onoga koji je lišen službe. Msgr. Mestre napisao je:
„Svjestan sam svoje slabosti i ljudske slabosti prekrasne Crkve koja je moj dom i moja obitelj. Crkva sveta zbog službe Trojstva, Crkva grješna zbog krhkosti osoba koje čine njezin dio.“
Dobro rečeno. Ono što se dogodilo tipična je argentinska intriga.
U najmanju ruku zanimljivo je kako je sada već bivšega nadbiskupa Sveta Stolica pozvala u Rim da bi razgovarali o nekim vidovima Biskupije Mar del Plata, što je bila njegova prethodna služba, i što se tamo dogodilo od studenoga 2023., kada je Mestre već bio promaknut u laplatanskoga nadbiskupa. Ustrajem na onome što sam već prije predložio: vidi se Fernándezova ruka. Inače, ističem da je to bio moj nasljednik. Puno prije bio sam podnio odrjeku na laplatansku stolicu, koja mi je prihvaćena dva dana nakon što navrših 75 godina. Ta se činjenica jednoglasno smatrala bezobzirnom. Uobičajeno se tako ne čini. U svjetlu tih epizoda mogu razumjeti slučaj neobične smjene msgr. Mestrea. Fernández je bio moj nasljednik. Mislio sam da bih mu trebao objasniti neke značajke Nadbiskupije kojoj sam služio dvadeset godina. Razgovarao sam s njim dvadesetak minuta. Primijetio sam da ga ne zanima što bih mogao reći. Došao je odlučan činiti upravo suprotno, što je i činio. Još jedna argentinska spletka, sigurno skovana u Rimu.
Prolazim poruku msgr. Mestrea „dragoj zajednici Laplatanske nadbiskupije“. Vezanost biskupa sa svojim narodom nije odnos dužnosnika. To je – da se poslužim izrazom koji se ponavlja u Novome Zavjetu – agápē, ljubav. Tako se pojavljuje u poslanicama apostola Pavla: ljubav koja se ne ustručava ispraviti kad je potrebno.
U spomenutoj poruci stoji:
„Danas (27. svibnja 2024.) prestajem biti vaš pastir. Želim vam reći da sam bio jako sretan ovih osam i pol mjeseci i na tome vam od srca hvala… Hvala vam što ste učinili da se osjećam kao kod kuće! Hvala na gestama pažnje i ljubaznosti pri svakom posjetu! Hvala vam što ste me pozvali da budem dio vaših života! Doista sam mogao iskusiti obilje i dubinu vjere u Boga mnogih od vas, predanu vjeru koja me više nego jednom izgrađivala i bogatila.“
Što će se zbivati s La Platom? Kako to obično biva u ovakvim slučajevima, već kolaju imena. Neka od njih u meni izazivaju brigu i strah. Apostolska nuncijatura u ovakvim prigodama obavlja savjetovanja i razmatra što je sve u pozadini mogućih izabranika, ali sumnjam da se sada o stvarima odlučuje na višoj razini. Ne mislim pri tom da je Papa uvijek taj koji određuje biskupe, nego da je trenutačno Argentina u Rimu i da argentinske spletke imaju svoje dobro podmazane utore. Reći će mi se da je tako bilo oduvijek, bio papa Talijan, Poljak ili Nijemac. Ali ne! Argentinska izvornost je neusporediva. Više od desetljeća argentinski episkopat oblikovan je ne samo imenovanjima, nego i „franjizmom“ prelata koji, što je i razumno, žele zadržati svoje položaje ili teže biti promaknuti. Peronističko nadahnuće daje Crkvi u zemlji vlastita obilježja, a peronizam je stigao do tiberskih obala.
Mora se paziti da se ne upadne u zabunu. Poslanje Crkve uvijek ostaje poslanje Gospodinove zapovijedi apostolima: učiniti sve narode njegovim učenicima. Taj nalog dolazi do njegovih nasljednika u svetootajstvenoj službi. Na kraju, ali ne i najmanje važno: msgr. Mestre postao je laplatanski nadbiskup emeritus, što sam ja; osim ako mu ne dodijele naslovnu stolicu. Ali njemu je 55 godina. Ostalo mu je još dvadeset godina da obnaša biskupsku dužnost do kobne 75. godine, koju je Pavao VI. odredio kao dob za odlazak u mirovinu, protivno onomu što je Drugi vatikanski sabor ustanovio dekretom Christus Dominus.
Čemu će se posvetiti? Možda bi mogao pomagati prijatelju biskupu ili se pridružiti da radi kao prezbiter u nekoj župi. A od čega će živjeti? Hoće li sudbina otpuštenih biskupa i svećenika biti ista? Pravednost nalaže da ga Laplatanska nadbiskupija mora uzdržavati. U mom slučaju ona mi plaća smještaj u Svećeničkom domu u Buenos Airesu, gdje živim, koji je svojevrsni starački dom za župnike. Već sam prije pisao o giljotini u 75. godini. Prema crkvenoj Predaji biskup treba umrijeti u svojoj biskupiji, radeći do kraja, kao što se apostoli nisu umirovili. Crkva je naš dom, naša obitelj i ne može se odreći toga stanja da postane bezdušna maćeha.
U Buenos Airesu, u srijedu 5. lipnja 2024.
Spomen svetoga Bonifacija, biskupa i mučenika
+ Hector Aguer
laplatanski nadbiskup emeritus
kastilski izvornik
Insólita cancelación
Vengo a ocuparme nuevamente del caso de Monseñor Gabriel Mestre, fugaz Arzobispo de La Plata. En solo ocho meses y medio había concitado la atención del clero local, libre por fin de la ideología persecutoria de “Tucho” Fernández. Ante el hecho lamentable del pedido francisquista de renuncia de Monseñor Mestre, sería oportuno que los presbíteros platenses se pronuncien públicamente, con discreción y sin temor. No creo que, en su interinato, el Obispo Bochatey reaccione contra el ejercicio de una democracia calificada que se corresponde, después de todo, con la eclesiología poliédrica del Papa Bergoglio.
En este caso, estimo que uno puede valerse del viejo refrán “piensa mal y acertarás”; pienso por tanto en la responsabilidad del Cardenal Fernández, tan cercano al Sumo Pontífice, en la cancelación destituyente. Monseñor Mestre ha escrito:
“Soy consciente de mi debilidad y la debilidad humana de la bella Iglesia que es mi casa y mi familia. Iglesia santa por el Ministerio de la Trinidad, Iglesia pecadora por la fragilidad de las personas que formamos parte de ella”.
Bien dicho; lo ocurrido es una típica intriga argentina. Resulta por lo menos curioso que el ahora ex Arzobispo haya sido convocado en Roma, por la Santa Sede, a dialogar sobre algunos aspectos de la diócesis de Mar del Plata, que fue su anterior oficio, y de lo acontecido allá desde noviembre de 2023, cuando Mestre ya había sido promovido a la Arquidiócesis de La Plata. Insisto en lo que he sugerido antes: se ve la mano de Fernández. De paso apunto que éste fue mi sucesor. Yo había presentado mucho antes mi renuncia a la sede platense, que me fue aceptada dos días después de cumplir 75 años. Este hecho fue unánimemente considerado descomedido; no se procede de ordinario así. Puedo, a la luz de estos episodios, comprender el caso de la insólita destitución de Monseñor Mestre. Fernández fue mi sucesor; pensé que debía comentarle algunas características de la Arquidiócesis a la que había servido veinte años; habré hablado con él unos veinte minutos. Observé que no le interesaba lo que yo pudiera decirle; venía decidido a hacer todo lo contrario, como lo hizo. Otra intriga argentina, urdida seguramente en Roma.
Repaso el mensaje de Monseñor Mestre a la “querida comunidad de la Arquidiócesis de La Plata”. La vinculación del Obispo con su pueblo no es la de un funcionario; es – para emplear un término repetido en el Nuevo Testamento – la agápē, el amor. Así aparece en las cartas del Apóstol Pablo: un amor que no vacila en corregir cuando es necesario.
El mensaje aludido expresa:
“Hoy (27 de mayo de 2024) dejo de ser el pastor de ustedes. Quiero decirles que he sido muy feliz estos ocho meses y medio y por eso les agradezco de corazón… ¡Gracias por hacerme sentir en casa! ¡Gracias por los gestos de delicadeza y amabilidad en cada una de las visitas! ¡Gracias por invitarme a ser parte de sus vidas! Realmente pude experimentar la diversidad y profundidad de la fe en Dios de muchos de ustedes, fe comprometida que me edificó y enriqueció más de una vez”.
¿Qué va a pasar con La Plata? Como suele ocurrir en estos casos, ya corren nombres; a mí me causan preocupación y terror algunos de ellos. La Nunciatura Apostólica, en ocasiones como éstas, hace consultas y revisa los antecedentes de los posibles candidatos, pero sospecho que ahora las cosas se deciden más arriba. No me refiero a que es siempre el Papa quien designa a los obispos, sino que en la actualidad la Argentina está en Roma y las intrigas argentas tienen sus carriles bien aceitados. Se me dirá que así ocurre siempre, sea el Papa italiano, polaco, o alemán; pues no, la originalidad argentina es incomparable. Hace más de una década que el Episcopado argentino es modelado, no sólo con los nombramientos, sino por el “francisquismo” de los prelados que, como es razonable, quieren conservar sus puestos, o aspiran a ascender. La inspiración peronista otorga a la Iglesia en el país características bien propias, y el peronismo ha llegado hasta las orillas del Tíber.
Hay que tener cuidado de no dejarse atrapar por la confusión. La misión de la Iglesia sigue siendo siempre la del Mandato del Señor a los Apóstoles: Hacer de todos los pueblos discípulos suyos. Este Mandato llega a sus Sucesores en el ministerio sacramental.
Por último, aunque no es menos importante: Monseñor Mestre se ha convertido en Arzobispo Emérito de La Plata, lo que yo soy; a no ser que le atribuyan una sede titular. Pero tiene 55 años. Le hubieran quedado veinte de ejercicio del episcopado hasta los fatídicos 75, a los que Pablo VI decretó como edad de jubilación, contra lo establecido por el Concilio Vaticano II en el decreto Christus Dominus. ¿A qué se va a dedicar? Quizá podría ayudar a un obispo amigo, o conchabarse para trabajar como presbítero en una parroquia. Y ¿de qué va a vivir? ¿Correrá la suerte de los obispos y sacerdotes cancelados? La justicia indica que la Arquidiócesis de La Plata debe mantenerlo. En mi caso ella paga mi pensión en el Hogar Sacerdotal de Buenos Aires, donde vivo, que es una especie de geriátrico para curas. Ya he escrito alguna vez sobre la guillotina de los 75 años. Según la Tradición de la Iglesia, el obispo debería morirse en su diócesis, trabajando hasta el final, así como los Apóstoles no se jubilaron. La Iglesia es nuestra casa, nuestra familia, y no puede renunciar a esa condición para convertirse en una madrastra desalmada.
Buenos Aires, miércoles 5 de junio de 2024.
Memoria de San Bonifacio, obispo y mártir.
+ Héctor Aguer
Arzobispo Emérito de La Plata
Prevoditeljska napomena
[1] Kvalificirana demokracija je demokracija koja nije samo formalna (postupkovna), nego i duboko etička, ne samo participativna nego i refleksivna, koja osigurava da je demokratski postupak uključiv, pravedan i da odgovara na potrebe svih građana. Pojam je osmislio njemački filozof Otfried Höffe (rođen 1943.). On se zauzima za odgovorno društvo unutar međunarodne pravne zajednice koje se može suočiti s izazovima koje nosi globalizacija. Kvalificirana demokracija vodi do dubljega i otpornijega pristupa demokratskomu upravljanju koje cijeni neprestanu zauzetost, izlaganje koje raščlanjuje, raspravlja i osnažuje zajednicu osiguravajući da demokracija ostane živa i smislena u rješavanju složenih pitanja. Ona potiče neprestano preispitivanje demokratskih odredaba i institucija kako bi se osiguralo da ostanu relevantne i da odgovaraju na potrebe stanovništva. Cilj kvalificirane demokracije jest visokokvalitetna demokracija, a to uključuje ne samo širenje mehanizama sudjelovanja i promišljanja, nego i jačanje etičkih i duhovnih dimenzija javnoga angažmana. Takav obogaćeni demokratski uzorak zahtijeva usredotočenje na vidove upravljanja kvalitetom, gdje su građanske vrline i etički standardi jednako važni kao i postupkovne norme. Kvalificirana demokracija ne može se poistovjetiti s kvalificiranom većinom u kojoj je za donošenje odluke potrebno više od natpolovične većine, primjerice dvotrećinska ili tročetvrtinska većina.
